Rośliny obejmują fitochemiczne związki, jakie mają wpływ na organizm ludzki. Spożywane w malutkich ilościach ubogacają doznania smakowe, lecz w większych ilościach są toksyczne. Na przykład, co poniektóre rodzaje ekstraktów ziołowych, takich jak wyciąg z dziurawca może być stosowany w celach leczniczych, w leczeniu depresji i łagodzeniu stresu. Jednak znaczące ilości tego zioła może wywoływać reakcje alergiczne, w takim razie należy je wykorzystywać z ostrożnością. Zioła od dawna były stosowane jako podstawa szablonowej chińskiej medycyny ziołowej.
Niektóre zioła są użytkowane nie wyłącznie do celów kucharskich oraz leczniczych, jakkolwiek także jako środki psychotropowe. Jednym z takich ziół są konopie indyjskie. Zioła pełnią co więcej ważne funkcje w wielu rytuałach religijnych religiach. Na przykład, mirra i kadzidło są nadzwyczaj istotne dla chrześcijan. Syberyjscy szamani także korzystają z ziół do wywołania doznań duchowych, m.in. do obrzędów przejścia, czy jako pomoc w seansach spirytystycznych. Indianie wykorzystują białą szałwię do oczyszczenia duchowego.
Ziołolecznictwo jest standardowym rodzajem zwalczania różnych dokuczliwości, opartym a tradycjach medycyny ludowej – sprawdź susz cbd. Wykorzystuje rośliny i ekstrakty z nich do produkcji naturalnych lekarstw. Ziołolecznictwo jest też nazywane botaniczną medycyną, medycyną ziołową oraz fitoterapią. Zakres używanych składników leczniczych jest w wielu przypadkach rozszerzony o różnorodne grzyby i artykuły pszczelarskie, a również minerały, muszle oraz niektóre części zwierząt.
Często naturalne leki ziołowe stają się później znaczącym czynnikiem wielu medykamentów farmakologicznych. W 2001 roku naukowcy zidentyfikowali 122 związków użytkowanych w przeciętnych lekarstwach z apteki, jakie pochodzą z roślin powszechnie użytkowanych w medycynie ludowej. Zioła i przyprawy używane przez ludzi do przyprawiania żywności zawierają substancje aromatyczne, fenole oraz alkaloidy, jakie służą roślinom jako mechanizmy obronne przed insektami, rozmaitymi mikroorganizmami i zwierzętami roślinożernymi. Jak się okazuje są one skuteczne w leczeniu wielu dolegliwości.
